Psychiczne objawy Hashimoto. Jak choroba wpływa na emocje?

Budzisz się rano i już wiesz, że dzisiaj będzie trudny dzień. Mimo ośmiu godzin snu czujesz się jak po maratonie. Patrzysz na siebie w lustrze i myślisz: „Co ze mną nie tak?”. Twój lekarz mówi, że wyniki są w normie, przyjaciele radzą więcej wypoczynku, a Ty wiesz, że to coś więcej. Jeśli brzmi to znajomo, możliwe, że mierzysz się z chorobą Hashimoto – schorzeniem, które potrafi totalnie wywrócić życie do góry nogami, nie tylko fizycznie, ale przede wszystkim emocjonalnie. Jakie niepokojące objawy powinny zwrócić uwagę? Jak radzić sobie z huśtawką nastrojów w przebiegu choroby Hashimoto? I dlaczego osoby cierpiące na niedoczynność tarczycy mierzą się z zaburzeniami pamięci, koncentracji, a nawet z zaburzeniami depresyjnymi?

Hashimoto to nie tylko „problem z tarczycą”

Zanim przejdziemy dalej, wyjaśnijmy sobie, czym właściwie jest to tajemnicze Hashimoto. To choroba autoimmunologiczna, w której Twój własny organizm postanawia walczyć z tarczycą, traktując ją jak wroga. Brzmi absurdalnie? Niestety, tak właśnie to działa. Jakby Twój system ochrony pomylił adresy i zamiast bronić Cię przed wirusami, atakuje jeden z najważniejszych gruczołów w organizmie.

Chorobę określa się też przewlekłe limfocytowe zapalenie tarczycy – nazwa równie skomplikowana jak same objawy. Została po raz pierwszy opisana przez japońskiego lekarza Hakaru Hashimoto ponad sto lat temu, ale dopiero teraz zaczynamy naprawdę rozumieć, jak bardzo wpływa na nasze codzienne funkcjonowanie.

Problem w tym, że większość ludzi – włączając w to część lekarzy – postrzega Hashimoto jako czysto fizyczne schorzenie, ignorując wpływ na zdrowie psychiczne pacjenta. Tymczasem prawda jest taka, że poziom hormonów tarczycy ma bezpośredni wpływ na Twoje emocje, nastrój, myśli.

Ważne, żebyś pamiętał: nie istnieje leczenie przyczynowe Hashimoto. Choć diagnoza brzmi przygnębiająco, nie oznacza to, że jesteś skazany na cierpienie. Wiedz, że skupiamy się na jak najlepszym zarządzaniu objawami i odzyskaniu jakości życia – to całkowicie możliwe.

Hashimoto a psychika

Zastanów się nad ostatnim tygodniem. Ile razy zapomniałeś, gdzie położyłeś kluczyki? Ile razy w połowie zdania zapomniałeś, o czym mówiłeś? Czy zdarza Ci się patrzeć na ekran komputera i nie pamiętać, co chciałeś tam zrobić? Witaj w świecie „mgły mózgowej” – jednym z najbardziej frustrujących objawów choroby Hashimoto.

To nie jest zwykłe zmęczenie czy roztargnienie. To stan, w którym Twój mózg jakby pracował na zwolnionych obrotach. Myśli przychodzą wolniej, słowa gdzieś się gubią, a koncentracja ucieka jak woda przez palce. Możesz czytać ten sam akapit trzy razy i dalej nie wiedzieć, o czym był. Frustrujące? Bardzo.

Ale mgła mózgowa to tylko wierzchołek góry lodowej. Hashimoto potrafi też wywołać prawdziwą burzę emocjonalną. Jednego dnia czujesz się względnie normalnie, następnego ogarnia Cię smutek tak głęboki, jakby ktoś wyłączył światło w Twoim świecie. Albo nagle ogarnia Cię lęk przed rzeczami, które wcześniej nie sprawiały Ci problemu – prezentacja w pracy, rozmowa telefoniczna, nawet wyjście do sklepu.

Czy to oznacza, że masz depresję? Niekoniecznie. Może to oznaczać, że Twoja tarczyca nie produkuje wystarczającej ilości hormonów (niedoczynność tarczycy), które Twój mózg potrzebuje do normalnego funkcjonowania. Ale jeśli objawy depresyjne (np. zaburzenia lękowe, zaburzenia snu) nie ustępują po wyrównaniu hormonów, możliwe, że potrzebujesz dodatkowej pomocy psychologicznej.

Objawy psychiczne – jak rozregulowana tarczyca wpływa na codzienność

Żeby zrozumieć, co się dzieje w Twoim organizmie, wyobraź sobie tarczycę jako dyrygentkę orkiestry, która dyryguje tempem Twojego życia. Kiedy pracuje dobrze, wszystko gra w harmonii, a zdrowie psychiczne jest w równowadze. Ale kiedy Hashimoto zaczyna ją atakować, dyrygentka zaczyna się mylić, orkiestra gra fałszywie, a Ty czujesz ten chaos w każdej komórce ciała.

Dlaczego tak się dzieje? Hormony tarczycy – T3 (trójjodotyronina) i T4 (tyroksyna) – odpowiadają m.in. za:

• rozwój układu nerwowego;
• regulację metabolizmu;
• regulację temperatury ciała.
• i jeszcze wiele innych aspektów w organizmie człowieka.

Prawidłowa praca tarczycy odgrywa zatem absolutnie kluczową rolę w optymalnym funkcjonowaniu niemal całego organizmu.

Hormony te wpływają też na produkcję serotoniny, słynnego „hormonu szczęścia”. Kiedy ich brakuje, mózg dosłownie nie ma surowców do „produkcji dobrego nastroju”. Do tego dochodzi jeszcze stan zapalny w organizmie, który może być związany z rozwojem choroby. Twój układ odpornościowy, walcząc z tarczycą, produkuje substancje zapalne. To jak gorączka w systemie nerwowym – nic dziwnego, że czujesz się kiepsko.

A jeśli dodamy do tego zaburzenia w osi stresowej organizmu (tzw. oś HPA odpowiada za reakcje na stres) mamy gotowy przepis na emocjonalną katastrofę. Twoje ciało reaguje na najdrobniejszy stres jak na zagrożenie życia, a Ty czujesz się przytłoczony nawet prostymi codziennymi sytuacjami. 

Jak rozwój choroby wpływa na Twoje codzienne życie?

Pamiętasz, jak to było, gdy mogłeś wstać rano i po prostu funkcjonować? Kiedy podejmowanie decyzji nie wymagało heroicznego wysiłku? Osoby z Hashimoto często opisują swoje życie jako walkę z samym sobą.

W pracy możesz zauważyć, że zadania, które kiedyś robiłeś bez wysiłku, teraz wymagają całej Twojej energii. Może Twoja szefowa zaczęła pytać, czy wszystko w porządku, bo Twoja produktywność spadła. Albo sam zauważyłeś, że popełniasz błędy, które wcześniej były nie do pomyślenia. To nie jest kwestia lenistwa czy braku motywacji – to Twój mózg, który nie dostaje tego, czego potrzebuje.

W relacjach z rodziną i przyjaciółmi też się to odbija. Może zauważyłeś, że szybciej się denerwujesz, trudniej Ci się cieszyć rzeczami, które kiedyś sprawiały Ci przyjemność. Być może wycofujesz się z towarzyskich spotkań, bo po prostu nie masz energii. Ludzie mogą mówić, że się „zamykasz” albo że „nie jesteś już taki jak kiedyś”. I mają rację – nie jesteś, ale to nie Twoja wina.

Nawet proste czynności jak zakupy czy sprzątanie mogą stać się górami do zdobycia. Stoisz przed otwartą lodówką i nie wiesz, co chcesz zjeść. Patrzysz na stos prania i czujesz się jak przed Everestem. To nie jest lenistwo – to efekt tego, że Twój mózg pracuje na rezerwie.

Zdrowie psychiczne, czyli jak żyć z chorobą Hashimoto

Dobra wiadomość jest taka, że nie musisz być bierny – istnieją konkretne sposoby, żeby odzyskać kontrolę nad swoim życiem i emocjami, nawet z Hashimoto na pokładzie.

Po pierwsze – znajdź dobrego endokrynologa, skonsultuj się z dietetykiem (choroba często objawia się wahaniami lub przyrostem masy ciała), a że Hashimoto „lubi się” z alergiami, pewnie potrzebna będzie też konsultacja z dermatologiem czy alergologiem. To nie oznacza, że jesteś „skomplikowanym przypadkiem” – oznacza, że podchodzisz do swojego zdrowia kompleksowo.

Warto wprowadzić też do życia techniki radzenia sobie ze stresem. Medytacja może brzmieć nowatorsko, ale badania pokazują, że naprawdę pomaga w regulacji układu nerwowego. Nie musisz siedzieć w pozycji lotosu przez godziny – nawet pięć minut głębokiego oddychania dziennie może zrobić różnicę. Joga, tai chi, regularne spacery – znajdź coś, co Ci odpowiada i co możesz robić konsekwentnie. Chodzi nie o to, żeby zostać mistrzem zen, ale o to, żeby dać swojemu układowi nerwowemu szansę na reset.

Rola wsparcia w walce z Hashimoto

Hashimoto to choroba, która często sprawia, że czujesz się samotny i niezrozumiany. Ludzie widzą, że „wyglądasz normalnie”, więc zakładają, że wszystko jest w porządku. Ale Ty wiesz, że pod powierzchnią toczy się prawdziwa wojna, trwa burza hormonów.

Konsultacja z psychologiem może być niezwykle pomocna. Nie dlatego, że Twoje problemy to „zaburzenia psychiczne”, ale dlatego, że potrzebujesz kogoś, kto zrozumie, jak trudne może być życie z chorobą przewlekłą, kogoś, kto okaże się wsparciem. Psychoterapia może pomóc Ci w radzeniu sobie z negatywnymi wzorcami myślenia, które często towarzyszą Hashimoto i wpływają na zdrowie psychiczne.

Szukaj też grup wsparcia – online lub w Twojej okolicy. Rozmowa z innymi ludźmi, którzy przechodzą przez podobne doświadczenia, może być niezwykle ważna. Nagle okazuje się, że nie jesteś jedyną osobą, która ma te same symptomy: zapomina słów w połowie zdania albo która musi się przygotowywać psychicznie na wyjście do sklepu.

Jak rozmawiać z bliskimi o Hashimoto?

Czy kiedykolwiek słyszałeś od rodziny: „to tylko wymówka” albo „wszyscy czasem są zmęczeni”? Albo może: „przestań się nad sobą użalać”? Niestety, Hashimoto to jedna z tych chorób, których „nie widać”, więc ludzie często nie rozumieją, przez co przechodzisz.

Wytłumacz bliskim konkretnie, co się dzieje w Twoim organizmie. Powiedz, że Twoje wahania nastroju to nie kaprys – to efekt zaburzonej gospodarki hormonalnej. Że kiedy mówisz „jestem zmęczony”, to nie znaczy, że potrzebujesz tylko kawy, ale że Twój organizm toczy autoimmunologiczną wojnę.

Pokaż im konkretne sposoby, jak mogą Cię wspierać:

Twoi bliscy też potrzebują wsparcia. Życie z osobą z chorobą przewlekłą bywa trudne. Jeśli zauważacie, że Hashimoto wpływa na Waszą relację, nie wahajcie się skorzystać z pomocy psychologa. Czasem kilka sesji terapii może znacznie poprawić wzajemne zrozumienie.

Pamiętaj – to nie jest Twoja wina

Najważniejsze, co chcę, żebyś zapamiętał: to nie jest Twoja wina. Nie jesteś leniwy, słaby czy „zbyt wrażliwy”. Masz chorobę, która wpływa na Twój mózg i emocje w bardzo rzeczywisty sposób. To tak, jakby próbować normalnie funkcjonować z gipsem na nodze – możliwe, ale znacznie trudniejsze.

Huśtawki nastrojów, drażliwość i chroniczne zmęczenie są skutkami zaburzeń hormonalnych i nie wynikają z Twojej złej woli. Jeśli ktoś mówi, że „histeryzujesz” lub że choroba to „tylko wymówka” – to problem tej osoby, nie Twój.

Ale Hashimoto to nie wyrok. To wyzwanie, ale takie, z którym można żyć pełne, satysfakcjonujące życie. Potrzebujesz tylko odpowiednich narzędzi, wsparcia i cierpliwości dla siebie. A przede wszystkim – potrzebujesz uwierzyć, że zasługujesz na pomoc i na lepsze samopoczucie.

W Centrum Terapii Psyche na warszawskiej Woli oferujemy specjalistyczne wsparcie w trudnych sytuacjach. Nasz zespół doświadczonych psychoterapeutów pomoże Ci wypracować skuteczne strategie komunikacji w atmosferze pełnej zrozumienia i dyskrecji. Prowadzimy indywidualną terapię dla dorosłych, a także specjalną terapię dla młodzieży.